Қыркүйек айы шахмат үшін шарықтау кезеңі болды. Уақыт тұрғысынан да, оқиғалар тұрғысынан да – барлығы белсенді өтті. Сол сәттерде бірдеңені ұмытып кетеміз бе, жіберіп аламыз ба немесе толық нәтиже көрсетпейміз бе деген ойлар мазалағаны рас. Бірақ, көріп отырғанымыздай, біз осы қарқынды жеңіп шықтық. Нәтижесінде, Қазақстан отандық шахматтың биік белестерін тағы бір мәрте көрсетті. Соларға тоқталайық.

Алматыда Кадеттер арасындағы әлем чемпионатын сәтті өткіздік. Федерациядағы әріптестермен бірге бір сәтке демалып, жеңілдеп қалдық.

Шамамен екі апта бойы қала он шақты елден келген жас шахматшылар үшін өз ортасына айналып, шынымен шахматпен «өмір сүріп жатқандай» әсер қалдырды. Сол күндерге Алматы күні де сәйкес келіп, мерекелік көңіл-күй екі еселенді.

Нәтижесінде, туған жердің қолдауы біздің шахматшыларымызға толық күш көрсетуге мүмкіндік берді. Қазақстан 2024 жылмен салыстырғанда жақсы нәтиже көрсетті. Онда бізде 2 алтын, 1 күміс болса, биыл 3 алтын медаль жеңіп алдық. 2023 жылмен салыстырғанда да алға шықтық, ол жылы тек 1 алтын және 1 қола медаль болған.

Алматыдағы жеңістердің авторлары – Алиша Бисалиева, Әдинұр Әділбек және Данис Қуандықұлы. Осы тұста Данис екі жыл бұрын Мысырда да алтын медаль жеңіп алғанын айта кету керек.

Бәсеке бұл жолы мықты болды: 88 елден 840 қатысушы. Қазақстан тағы да командалық есеп бойынша үздік атанды.

Осы чемпионатқа көмектескендердің барлығына, жеңімпаздарға, қатысушыларға, ата-аналарға, серіктестерге, бапкерлерге және ұйымдастырушыларға шын жүректен алғыс айтқым келеді. Бәріміз бірге шахмат тарихына жаңа, жарқын парақ жазып қалдырдық!

Турнирдегі ерекше көңіл-күймен де бөліскім келеді. Шахматта эмоцияны жасырған абзал деп айтып жатады, бірақ балалардың орны мүлде бөлек. Олар тақтаға қатаң бет-әлпетпен қарап отырса да, көздері оттай жанып тұрды.

Шетелдік қонақтардың біздің елге қызығып отырғаны, Қазақстанның әр түкпірінен келген 229 жас ойыншының әсерлі сәттерін тамашалағаны байқалды. Сол таза балалық энергия қонақтарды, төрешілерді және барлық қатысушыларды ерекше шабыттандырды.

Сонымен қатар, Шымбулакқа бірге сапар жасадық. Көптеген қатысушылар алғаш рет тауды көрді, қазақтың ұлттық биі «Қара жорғаны» биледі. Африкадан келген балалар өмірінде алғаш рет нағыз қармен танысты!

Міне, Қазақстанның күші осында жатыр.

Біз тек әлемдік деңгейдегі турнирлерді ұйымдастырып қана қоймай, сонымен қатар қонақтарға ерекше әсер қалдыратын жылы сәттер сыйлай аламыз. Бұл – шахматтан әлдеқайда үлкен құндылық.

Қыркүйектің үлкен сыйы – Президентіміздің назарында болды.

Қасым-Жомарт Кемелұлы бір жыл бұрын ашқан Көкшетаудағы Копа көлінің жағасында орналасқан Шахмат үйіне келді.

Бұл ғимараттың тарихында ерекше мән бар. Кезінде ол аймақтық резиденция болған еді. Алайда Мемлекет басшысы оны балаларға арнауды жөн көрді.

Біздің федерация ұжымы ғимаратты қайта жаңғыртып, қажетті жабдықтармен қамтамасыз етті, жаттығу мен демалысқа арналған жайлы орындар дайындады.

Сөйтіп, араға бір жыл да салмай, біз еліміздің басшылығына шахматшылардың бүгін қандай жайлы жағдайда дайындалып жүргенін көрсеттік.

Ұлттық құраманың және Федерация мүшелерінің кездесуден алған әсері зор болды. Тікелей қарым-қатынас, ақыл-кеңестер, қолдау сөздері – бұның бәрі Қазақстан үшін жаңа жеңістерге жол ашатын энергияға айналды.

Кездесу барысында біз қаншалықты жетістікке жеткенімізді түсіндік және болашақта әлдеқайда үлкен мақсаттарға қол жеткізе алатынымызға сендік. 2024 жылы 160 медаль алу – бұл еліміз үшін шекті сан емес. Ең бастысы – ұзақмерзімді жұмыс істеу, инфрақұрылымды дамыту, мектептегі шахматты кеңейту, жаттығулардың сапасын арттыру. Біз дәл осыны мақсат етеміз.
Президенттің сапары айқын белгідей болды. Шахмат елімізде қарқынды дамуы тиіс және дамиды. Біз өз тарапымыздан оны қолдауға, жаңа мән-мағынамен толықтыруға бар күшімізді саламыз.

Шахмат үйін ашуға өңір әкімі Марат Мұратұлы Ахметжанов зор көмек көрсетті. Біз оған әрдайым алғыс білдіреміз. Біз басқа өңірлерде де осындай орталықтар ашуға бизнес қауымдастық пен әкімдіктердің тарапынан қолдау күтеміз.

Қыркүйекте сонымен қатар Ксения Балабаеваның Перуде өткен рапидтен Әлем чемпионатында жарқын жеңісі және Бибісара Асаубаеваның Самарқандағы «Үлкен Швейцарка ФИДЕ» турниріндегі триумфі де есте қалды.

Алдағы уақытта Астана екінші Халықаралық шахмат Олимпиадасын өткізеді, оған мүгедектігі бар адамдар қатысады. Бұл – FIDE сеніп тапсырған үлкен іс-шара. Дайындық басталды, оған Астана әкімдігі қолдау көрсетуде.

Олимпиаданың маңызы зор.

Шахмат – инклюзияны дамытудың таптырмас құралы. Барлық адам өз қабілеттерін көрсетуге, ішкі және сыртқы кедергілерді жеңуге мүмкіндік алады.

Қазақстанға мұндай турнирлер қажет-ақ. Олар теңдік пен қолжетімділікті қалыпты жағдайға айналдырады.

Олимпиадаға әлемнің 34 командасы келеді. Егер бәрі сәтті өтсе, инклюзия идеялары іс жүзінде жүзеге асады, турнирлерді ұйымдастыру, төрешілік, логистика және алаңдардың ыңғайлылығы арқылы. Бұл әлеуметтік мәртебесіне қарамастан адамдарға дамуға және халықаралық жетістіктерге жол ашады.

Тағы бір тамаша жаңалық – мектеп шахматын дамыту бағдарламасы күткеннен асып түсті.

Қазір елімізде 1 500 мектепте шахмат енгізілген, бұл 2027 жылға дейін жоспарланған 1 400 мектептен әлдеқайда көп. 60 мыңнан астам бала шахматпен айналысуда. Бұл – таңғаларлық нәтиже.

Қазақстанда интеллектуалды және батыл ұрпақ өсіп келеді. Олар өз интеллектін көрсетуге, бәсекелестерге қарсы тұруға дайын. Бұл қуантпай қоймайды.

Болашақ көшбасшыларды дұрыс тәрбиелеу үшін мектептік ортада дұрыс құрылым құру маңызды. Міне, осы тақырып III Халықаралық «Білімдегі шахмат» конференциясының басты мәселесі болды. Алматыда FIDE-мен бірге өткіздік.

Конференцияға тек Қазақстанның мамандары ғана емес, АҚШ, Еуропа, Түркия, Армениядан да әріптестер қатысты. Бірнеше күн бойы пайдалы нетворкинг пен брейншторм арқылы мектеп шахматының болашағын, өсу нүктелерін және қазіргі өзара байланыстарды талқыладық.

Қазақстан осындай жаһандық диалогқа белсенді қатысып, интеллектуалды көшбасшылықтың архитектурасында үздік орын алуға тырысып келеді. Осындай іс-шараларды жиі өткізуге ұмтылатын боламыз.

Шахматты сүйіп, бақылап отырғандарыңызға мың алғыс! Алда әлі көптеген қызықты жетістіктер мен жаңалықтар бар. Сондықтан әрдайым байланыста болайық.